Metalgintza

Ihobe Eusko Jaurlaritza

BIOFIL

METALAK XURGATZE-IRAGAZKIKO HONDAKINEN BIOLEACHING BIDEZ BERRESKURATZEA

Gailu elektriko eta elektronikoen hondakinak (GEEH) berreskuratzeko eta birziklatzeko industriak balorizazio-prozesuak ikertu eta eguneratu behar ditu, berreskuratze-indizeak handitzeko eta isurketa-indizeak murrizteko. OTUA taldeko enpresek Euskadiko GEEH hondakinen % 6 kudeatu zuten 2018an, eta goranzko joera argia izan zuten, 2020an % 10era iritsi baitziren (1.942 tona GEEH). Kudeaketan zehar, GEEHek tratatzeko zailak diren hainbat hondakin-fluxu sortzen dituzte, eta horietako batzuek balio ekonomiko handiko metal estrategikoen iturri izateko adinako eduki metalikoa dute. Hori da, hain zuzen ere, bereizitako fluxu metalikoak birrindu eta bereizteko instalazioetako xurgatze-sisteman jasotako iragazki-hautsaren kasua. Hala ere, hondakin hori tratatzea zaila da granulometria fina duelako, baita materia organikoa (% 25) eta geldoa (% 35) duelako ere; interes ekonomiko handia du kobre-eduki handia du-eta (% 10-30). Tratamendurako hainbat aukera teknologiko probatu dira, baina gaur egun ez da emaitza egokirik lortu teknikoki.

Europan ez da ezagutzen GEEHak zatitu eta bereizteko prozesuaren xurgatze-sistemetako zatiki finak tratatzeko prozesurik, hondakinak kudeatzeko findegien labe handietan tratatzeaz harago, betiere eduki metalikoa handia bada.

REYDESA, zeina OTUA taldekoa baita, metalak berreskuratzeko enpresa aitzindaria da, eta hondakinen maila zabala kudeatzen du. BIOFIL gauzatzeko, INATEC taldeko I+G unitatearen laguntza izan du.

REYDESA
HELBURUAK
  • Xurgatze-iragazkiko hondakinarentzat tokian tokiko irtenbidea bilatzea, OTUA taldearen instalazioetan bertan. Material horien eduki metalikoa berreskuratuko da, eta material horiek isurtzea edo Euskadiko metal kritikoen (batez ere, kobrea) irteera-fluxua saihestuko da.
  • Aurretratamendurik egokiena aurkitzea metalen berreskurapena optimizatzeko, aztertutako hondakinen biolixibiazioaren bidez.
  • Teknologia horrek laborategian eta maila erdi-industrialean duen errendimendua aztertzea, eta xede diren metalen berreskurapena handitzeko baldintzak optimizatzea.
  • Hondakin horiei industria-mailan aplikatutako prozesu bioteknologikoaren bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa aztertzea, eta hori gauzatzeko baldintzarik onenak definitzea. 
  • Proiektuan garatutako teknologien eta prozesuen jasangarritasuna eta zirkulartasuna ebaluatzea, bizi-zikloaren azterketaren (BZA) bidez.
EMAITZAK
  • Kobrearen % 80ren biolixibiazio eraginkorra, 11 egunetan, xurgatze-hautsetatik abiatuta, eskala erdi-industrialeko bakterioak erabiliz.
  • Bitartekoaren birsorkuntza eraginkorra laborategi-eskalan, gutxienez behin berrerabiltzeko, % 14 kobre gutxiago biolixibiatuz.
  • Laginean jasotako kobrearen % 82 berreskuratzea, % 95etik gorako purutasunarekin, planteatutako biolixibiazio-prozesuaren bidez eta burdinazko zementazioaren bitartez kobrea berreskuratzearen bidez.
  • Metodo pirometalurgiko bidez egin ohi den tratamenduaren aldean, tratatutako iragazki-hauts tona bakoitzeko 1,55 tona CO2 baliokide aurreztea. Hala eta guztiz, teknologiak inpaktu handiagoak ditu ur-kontsumo eta erreaktiboen erabilera handiagatik; hala bada, inpaktu okerragoak eragiten ditu ur-kontsumoan, ur gezako ekotoxikotasunean edo baliabide mineralen urritasunean.
ONDORIOAK
  • Zaila da BIOFILen bideragarritasun ekonomikoa zehaztea; izan ere, ekoizpen-ahalmena handitzeko eta erreaktiboak aurrezteko beharra al dagoen argituko luketen hainbat proba falta dira. Proba horiek baliozkotu gabe, BIOFIL prozesua, zeinak potentzialki baloriza daitekeen kobre-edukiarekiko mendekotasun handia baitu eta aktiboetan inbertsio handia behar baitu, prozesu ez-bideragarri gisa aurkezten da.
  • BIOFILen ingurumen-inpaktuak murrizteko, uraren eta erreaktiboen kontsumoa murriztu behar da, eta, horretarako, bitartekoen berrerabilera optimizatu eta eragiketa-errendimendua hobetu behar da.

INGURUMENEKOA

TEKNIKOA

EKONOMIKOA

KOMERTZIALA

MERKATUAN

KOLABORATZAILEAK