Metalgintza

KRITEUS

MATERIAL KRITIKOAK ETA ESTRATEGIKOAK EUSKADIN

EUROPAKO BATZORDEAK 2017AN ARGITARATUTAKO LEHENGAI KRITIKOEN (CRM) zerrenda 27 CRMk osatzen dute, eta horietatik 216.000 tona kontsumitzen dira urtean EAEn (urteko 415 milioi eurori dagozkionak). Fakturazioaren arabera esanguratsuenak honakoak dira: kromoa, silizioa (ferrosilizioa), niobioa (ferroniobioa) eta magnesita. Bestalde, aluminioa, kobrea, zinka eta nikela dira metal ez-burdinazko esanguratsuenak euskal ekonomian, eta urtean 271.000 tona inguru kontsumitzen dira (urtean 1120 milioi euro). Metalurgia eta ekipamendu elektrikoa dira CRMen mendekotasun handiena duten industria-sektoreak. Hala ere, motor sinkronoen eta erregogorren fabrikazioa bezalako sektoreetan kritikotasun sentsazioa egon arren, euskal industriak sistematikoki hautematen du Europako Batzordeak ezarritakoa baino kritikotasun txikiagoa. Izan ere, CRMak maiz egoten dira produktuak fabrikatzeko erabiltzen diren osagaietan edo produkzio-ekipamenduetan murgilduta: iman iraunkorrak, mekanizazio-tresnak, katalizatzaileak, eta abar. Hortaz, enpresek CRMekiko duten mendekotasuna “zeharkakotzat” jotzen dute eta arriskua edo prezioa ez da lotzen lehengaien kritikotasunarekin.

KRITEUS zuzentzen du EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEko (UPV/ EHU) Ingeniaritza Kimikoa eta Ingurumenaren Ingeniaritza Saileko SUPREN (SUstainable PRocess ENgineering) ikerketa-taldeak. Proiektuan parte hartu dute TUBACEXek (altzairu eta nikelezko produktu luzeak fabrikatzen dituen enpresa), DIGIMETek (balio handiko metalak berreskuratzen aditua den enpresa) eta TECNALIA teknologia-zentroak.

UPV - EHU
HELBURUAK
  • Kritikotzat jo daitezkeen lehengai estrategikoen I+G+b ildo garrantzitsuak finkatzea, bi arrazoi direla eta: batetik, lehengai horiek beren produktuetan eta/edo produkzio-prozesuetan sartzen dituzten enpresak hornitzeko (eskasia eta/edo prezioagatik). Bestetik, aukera eman dezakeelako EAEn kokatuko diren enpresa edo negozio-lerro berriak garatzeko, material horiek berrerabiltzeko eta/edo berreskuratzeko prestatzeko proposamenekin.
  • Metal ez-burdinazko estrategikoak berreskuratzeko bideragarritasuna frogatzea altzairu herdoilgaitzaren industriako hondakinetatik, eta DIGIMET teknologia erabiliz.
EMAITZAK
  • EAErako esanguratsuak diren 15 CRM analizatu dira (horietako 10 sakon: kromoa, silizioa, niobioa, magnesita, magnesioa, kobaltoa, grafitoa, wolframa, fluor-espatoa eta neodimio-disprosioa) eta metal ez-burdinazko estrategikoak ebaluatu dira (aluminioa, kobrea, nikela eta zinka).
  • Erantzunak zehaztu dira euskal industriak CRMekiko duen zaurgarritasuna minimizatzeko.
  • “Enpresa-Sektorea vs. Lehengai kritikoak” matrizea sortu da, zeinak garapen eta I+G+b ildo potentzialak identifikatzen dituen lehentasunezko baliokateetan, eta negozio-aukerak aztertzen dituen agortuta dauden materialen berrerabileran.
  • Proiektu pilotuan DIGIMET teknologia baliozkotu da altzairu herdoilgaitzaren fabrikazioko xurgatzesistemetatik datorren altzairu-hautsa tratatzeko, eta Cr edo Ni bezalako metal estrategikoen berreskuratze- tasa handia lortu da.
ONDORIOAK
  • KRITEUSen matrizean garatutako ezagutzarako informazioa honako iturrietatik eskuratu da: aurreko proiektuetatik, iturri ofizialetan eskuragarri dauden datu estatistikoetatik eta profesional adituei egindako kontsultetatik (31 pertsonari).
  • I+G+b ildo posibleak ezarri dira lehengai kritiko baliotsuak berrerabiltzeko, birziklatzeko eta berreskuratzeko; baita lehengai kritikoak ordezkatzeko ere.
  • Sustatu beharreko negozio-eremu posibleen artean honakoak antzeman dira: hondakinen meatzaritza edo eguzki-paneletan dagoen silizioa berreskuratzea.

INGURUMENEKOA

TEKNIKOA

EKONOMIKOA

KOMERTZIALA

MERKATUAN

KOLABORATZAILEAK